نگاهی گذرا به شهر جهانیِ سیرجان
سیرجان با نام کهن «شیرگان» یکی از مهم‌ترین شهرهای تاریخی ایران است که از سال‌ها قبل از ظهور دینِ اسلام تا به‌امروز، اهمیتِ خود را حفظ کرده است. این شهرستان، ۹۶۰ کیلومتر با پایتختِ ایران و ۱۸۰ کیلومتر با مرکز استان یعنی کرمان فاصله دارد و با توجه به قرارگرفتن در تقاطعِ محورهای ترانزیتی ایران، از دیرباز به عنوان یک چهارراه اقتصادی مهم شناخته شده است.
موقعیت جغرافیایی سیرجان
شهرستان سيرجان در مغرب استان کرمان و در دشتی وسيع قرار دارد. دو رشته کوه از ارتفاعات زاگرس در قسمت شرقی و غربی اين شهرستان کشيده شده و دشت وسيع سيرجان که ۱۸۴۸۱کيلومتر مربع مساحت دارد، در فاصله اين دو رشته کوه گسترده شده است. اقلیمِ سیرجان نیمه‌بیابانی است که زمستان‌هایی سرد و خشک و تابستان‌هایی معتدل دارد. این شهرستان در موقعيت 55 درجه و 32 دقيقه طول شرقی و 29 درجه و ۲۵دقيقه عرض شمالی واقع مي باشد. جمعیت شهرستان بر پایه سرشماری سال ۹۰ برابر ۲۶۷۶۹۷ نفر است که ۱۹۷۶۲۷ نفر درنقاط شهری و ۶۷۲۷۶ نفر در مناطق روستایی و ۹۰۹ نفر به صورت غیرساکن زندگی می کنند. سیرجان به لحاظ جمعیت شهری پس از مرکز استان، دومین شهر پرجمعیت استان کرمان است.
یادگارهای فرهنگی سیرجان
این شهر به دلیل قدمتی که دارد، مجموعه و موزه‌ای است ازادوار مختلف تاریخ ایران که هنوز در بناهای این شهر انعکاس دارد. معماری سیرجان صاحب یکی از بی‌نظیرترین نوع بادگیرهای ایرانی به نام بادگیر چپقی است که در دوره پهلوی اول و با الگو گرفتن از دودکش کشتی‌هایی که به سواحل بندرعباس می‌آمدند، ساخته شده است.
همچنین قلعه سنگ، منبرسنگی، تپهی باستانی بی‌بی‌‌دن، بنای شاه‌فیروز، آرامگاه میرزبیر، یخدان‌های دوقلو، عمارت تاریخی سعیدی، باغ‌سنگی، کفه‌ی نمک، در کنار مجموعه‌ای از کاروان‌سراها، خانه‌ها، قلعه‌ها و برج‌های قدیمی، تنها گوشه‌هایی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی شهرستان سیرجان می باشند که گشت و گذاری در آنها می تواند شما را برای ساعاتی به میهمانی باشکوه هنر و معماری یک شهر تاریخی بکشاند. سیرجان همچنین در زمینه‌ی صنایع دستی نیز یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران است که ثبت‌جهانی این شهر به‌عنوان خاستگاهِ گلیم شیرکی‌پیچ، گواهی بر این مدعاست.
اهمیت اقتصادی سیرجان
سیرجان به‌لحاظ اقتصادی نیز یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران است. شهری که در گذشته در مسیر جاده‌ی ابریشم بوده و امروز نیز در مرکز محور ترانزیتی کالا از جنوب به شمال ایران قرار دارد. وجود گل‌گهر به عنوان یکی از بزرگترین معادن سنگ‌اهن جهان در سیرجان و همچنین وجود شرکت‌های فولادی که سیرجان را به قطب فولادی ایران تبدیل کرده، در کنار معادن مس و منطقه‌ی ویژه اقتصادی، تنها بخشی از قابلیت‌های صنعتی و اقتصادی این شهرستان است.در بخش کشاورزی نیز، سیرجان یکی از قطب‌های تولید پسته در ایران است.
شعر مرحوم کوچکی در مورد سیرجان
با صفا شهری که پیوسته نگهدارش خداست
سیرجان با مردم خوب و پر از مهر و وفاست
خاک او مشکین و زرخیز است و آبش سلسبیل
جویبارش پر‌گلاب ناب از لطف هواست
در دل خاک گهر‌خیزش ز الطاف خدا
بس معادن در کنار هم و یا از هم جداست
قلعه سنگش به نزدیک منور مرقدِ
زاده موسی‌بن‌جعفر از تبار اولیاست
باغ‌های پسته‌اش ایمن ز آفت‌های دهر
در کنار مرقد پیغمبر دزدان رهاست
حالیا بر گو تو ای همشهری خوب و عزیز
بهتر از این آب و خاک و خطه‌ی زیبا کجاست؟
چون به پایان آمد این مجمل ز شرح و وصف او
گر نگویم من همی از مسقطی‌هایش جفاست